تهیه ترکیبات جدید فسفره با فرمول عمومی xp(o)yz (x=cf3c(o)nh و cclf2c(o)nh، y و z= آنیون های آمید و هالید): بررسی طیفی و تعیین ساختار

در این پژوهش، دو ترکیب جدید از خانواده دی آزافسفورینان ها با فرمول xc(o)nhp(o)y (x = cf3 (1) و cclf2 (2)، y = nhch2c(ch3)2ch2nh) و هشت ترکیب از گروه فسفرآمیدات ها با فرمول xc(o)nhp(o)[nhch(ch3)2] (3 و 4) و cclf2c(o)nhp(o)z2 (z = nhc(ch3)3 (5)، nc4h8 (6)، nc4h8o (7)، c6h5nh (8)، 4-ch3-c6h4-nh (9) و c6h5ch2nh (10)[ تهیه گردید. برای شناسایی این ترکیبات از تجزیه عنصری و روشهای طیف سنجی nmr ({1h}31p، 19f، 1h و 13c) و ir استفاده شد. همچنین ساختار هفت ترکیب تهیه شده (1-4، 6، 7 و 9) توسط آزمایش های پرتو ایکس بر روی تک بلور تعیین گردید. در تمام این هفت مولکول مانند سایر ترکیبات هم خانواده گزارش شده محیط کئوردیناسیونی اطراف اتم فسفر به صورت چهاروجهی منحرف شده می باشد. همچنین با بررسی الگوی پیوند هیدروژنی در این ترکیبات مشخص شد که هیچ یک از اتمهای نیتروژن به عنوان پذیرنده پیوند هیدروژنی عمل نکرده که نشان دهنده ویژگی باز لوئیس کم آنها می باشد. در ساختار بلوری ترکیبات 1 و 2 پیوندهای هیدروژنی p=o…h-nc(o)nhp(o) و c=o…h-namide آرایشی دوبعدی را به وجود آورده اند. در هر دو ترکیب ذکر شده پیوند p=o در موقعیت استوایی حلقه هتروسیکلی دی آزافسفورینان قرار گرفته است. در ساختار بلوری ترکیبات 3 و 4 نیز مولکول های مجاور از طریق پیوندهای هیدروژنی nc(o)nhp(o)-h…o(p) و namide-h…o(c) آرایشی زنجیری همراه با حلقه-های برهمکنشی r22(8) و r22(12) که به ترتیب عمود بر صفحه (101) و موازی با صفحه ab هستند را به وجود آورده اند. پیوندهای هیدروژنی هم ارز p=o…n-h در ترکیب 6 دیمری دارای مرکز تقارن به وجود آورده است. ترکیب 7 در شبکه به صورت دو مولکول مستقل از نظر بلور نگاری دیده می شود و پیوندهای هیدروژنی بین مولکولی p=o…h-n باعث ایجاد دیمر در شبکه بلوری این ترکیب شده است. در شبکه بلوری ترکیب 9 پیوندهای هیدروژنی c?o•••h—nc(o)nhp(o) و p?o•••h—namide موجب تجمع مولکول ها به صورت زنجیره پلیمری یک بعدی در امتداد محور b می شوند. در این مولکول گروه فسفریل به طور همزمان پذیرنده دو پیوند هیدروژنی از سوی نیتروژن های آمینی بوده تشکیل پیوند هیدروژنی از نوع po[...nh(4-ch3c6h4)][…nh(4-ch3c6h4)] می دهد. همچنین، اتم اکسیژن گروه کربونیل با هیدروژن متصل به اتم نیتروژن آمیدی در ایجاد پیوندهای هیدروژنی مشارکت داشته است، این پدیده برخلاف الگوی پیوند هیدروژنی به دست آمده برای اکثر کرباسیل آمیدوفسفات های پیشتر گزارش شده و همچنین 6 ترکیب دیگر تهیه شده در این پژوهش می باشد. همچنین، با جستجو در بانک اطلاعاتی ساختاری کمبریج (csd) و موسسه بین المللی بلور نگاری (iucr)بر روی ترکیبات حاوی قطعه c(o)nhp(o) و بررسی الگوی پیوند هیدروژنی این ترکیبات، قدرت پیوندهای هیدروژنی آنها با یکدیگر مقایسه شد. ثابت های جفت شدن 2,3j(p,x) که در آن (x=h, c) است در ترکیبات 1-10 مورد بررسی قرار گرفت و مقایسه ای بین آنها و نتایج حاصل از داده های nmr (19f، 31p، 13c، 1h) ترکیبات پیشتر گزارش شده دارای قطعه های آمینی یکسان انجام شد.